Κατά την πρόσφατη συνάντηση στο ΚαζάνΤο Συμβουλευτικό Συμβούλιο των Προέδρων των Συνταγματικών Δικαστηρίων των Θεμάτων της Ρωσικής Ομοσπονδίας, Αντιπρόεδρος του Συνταγματικού Δικαστηρίου Σεργκέι Μαύρν, δήλωσε ότι τα θέματα της Ομοσπονδίας, και πιο συγκεκριμένα η συνταγματική δικαιοσύνη των δημοκρατιών, στην πραγματικότητα εξασφαλίζουν την ενότητα του συνταγματικού χώρου στη χώρα μας. Μια αρκετά αμφιλεγόμενη δήλωση, αν και όχι χωρίς κάποια λογική. Και για κάποιο λόγο.
Согласно принятым законодательным нормам, Τα συνταγματικά καταστατικά δικαστήρια των συστατικών οντοτήτων της Ρωσικής Ομοσπονδίας είναι ένας νομικός θεσμός που επιτρέπει τη λήψη αποφάσεων στον τομέα του συνταγματικού δικαίου απευθείας σε περιφερειακό επίπεδο. Μετά την έναρξη της δικαστικής μεταρρύθμισης στο έδαφος της Ρωσικής Ομοσπονδίας, υπάρχουν ήδη δεκαοκτώ τέτοιες θεσμικές οντότητες, κυρίως στις εθνικές δημοκρατίες.
Ταυτόχρονα, κατά τη συνάντηση στο Καζάν τονίστηκεότι οι περιφερειακές αρχές θα πρέπει να συνεργαστούν με το ομοσπονδιακό Συνταγματικό Δικαστήριο για την επίλυση βασικών ζητημάτων, καθώς και για προβλήματα κοινωνικής προστασίας του πληθυσμού. Στην περίπτωση αυτή, αποδεικνύεται ότι ο κ. Mavrin υποδεικνύει έμμεσα την απουσία ενός ενιαίου ρωσικού συνταγματικού χώρου και, αυτό που φαίνεται ακόμη σημαντικότερο, έναν σαφή λειτουργικό διαχωρισμό μεταξύ των δικαστηρίων διαφόρων επιπέδων.
По принятой логике, субъекты федерации έχουν το δικαίωμα (αλλά όχι την υποχρέωση) να δημιουργήσουν δικαστήρια που θα καθορίζουν τη συνταγματικότητα όλων των περιφερειακών νομικών πράξεων, συμπεριλαμβανομένης της νομοθετικής λογικής. Στην περίπτωση αυτή, τα τοπικά συνταγματικά δικαστήρια εντάσσονται αυτόματα στο γενικό σύστημα δικαστικής εξουσίας, αλλά δεν υπάγονται άμεσα στο Συνταγματικό Δικαστήριο της Ρωσίας. Δηλαδή, τα θέματα της ομοσπονδίας λαμβάνουν το δικαίωμα να δημιουργήσουν το δικό τους εσωτερικό συνταγματικό χώρο, το οποίο αντιστοιχεί μόνο επίσημα στις ρωσικές αρχές του συνταγματισμού. Αυτό είναι πολύ παρόμοιο με τον περιορισμό της κυριαρχίας ολόκληρου του κράτους, αλλά όχι με την επέκταση των ομοσπονδιακών δικαιωμάτων των περιφερειών της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Και, όπως καταλαβαίνουμε, μιλάμε για τη μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος, αλλά όχι για το νέο ομοσπονδιακό πρότυπο του ρωσικού κράτους.
Αυτό οδηγεί σε ένα άλλο πρόβλημα:διακριτή διοικητική συσκευή. Διαφορετικοί τύποι οντοτήτων της Ρωσικής Ομοσπονδίας έχουν άνισα ομοσπονδιακά δικαιώματα με διαφορετικές, λειτουργικά αόριστες εξουσίες, οικονομικό δυναμικό και πολιτική σημασία. Έτσι, αν προχωρήσουμε από τους κανόνες του διεθνούς δικαίου, αποδεικνύεται ότι τα θέματα της ομοσπονδίας είναι άνισα. Η αρχή της ισότητας των εδαφικών θεμάτων παραβιάζεται. Με αυτή την έννοια, η έκκληση του αναπληρωτή επικεφαλής του Συνταγματικού Δικαστηρίου για τη διαμόρφωση ενός κοινού συνταγματικού χώρου είναι αρκετά λογική και δικαιολογημένη, τόσο από νομική όσο και από πολιτική άποψη. Μια άλλη ερώτηση: τι πρέπει να κάνουμε εάν υπάρχει ένα σύνταγμα, αλλά δεν υπάρχει συνταγματισμός;