Термин «диссоциация» в химии и биохимии wskazuje proces rozkładu związków chemicznych na jony i rodniki. Dysocjacja jest przeciwieństwem asocjacji lub rekombinacji i jest odwracalna. Ocenę ilościową dysocjacji wykonuje się przy użyciu takiej wartości, jak stopień dysocjacji. Ma oznaczenie literowe α i charakteryzuje się reakcją dysocjacji zachodzącą w układach jednorodnych (jednorodnych) za pomocą równania: KA ↔ K + A, stan równowagi. KA - są to cząstki oryginalnej substancji, K i A - są to małe cząsteczki, w których większe cząsteczki substancji rozpadają się w wyniku dysocjacji. Z tego wynika, że system będzie zawierał cząsteczki zdysocjowane i niezdysocjowane. Jeśli przyjmiemy, że n cząsteczek uległo rozkładowi, ale cząsteczki N nie uległy rozkładowi, to te wartości można wykorzystać do ilościowego określenia dysocjacji, która jest obliczana w procentach: α = n • 100 / N lub ułamkach jednostki: α = n / N.
То есть степень диссоциации является отношением zdysocjowane cząstki (cząsteczki) układu jednorodnego (roztwór) do początkowej liczby cząstek (cząsteczek) w tym układzie (roztwór). Jeśli wiadomo, że α = 5%, oznacza to, że tylko 5 cząsteczek ze 100 oryginalnych cząsteczek ma postać jonów, a pozostałe 95 cząsteczek nie ulega rozpadowi. Dla każdej konkretnej substancji α będzie indywidualne, ponieważ zależy to od chemicznej natury cząsteczki, a także od temperatury i ilości substancji w układzie jednorodnym (w roztworze), to znaczy od jej stężenia. Silne elektrolity, które obejmują niektóre kwasy, zasady i sole, całkowicie rozpuszczają się w jonach w roztworze, z tego powodu nie nadają się do badania procesu dysocjacji. Dlatego do badań wykorzystuje się słabe elektrolity, których cząsteczki nie rozpuszczają się całkowicie w roztworze w jony.
Dla odwracalnej reakcji dysocjacji staładysocjacja (Cd), charakteryzująca stan równowagi, jest określona wzorem: Cd = [K] [A] / [KA]. Sposób wzajemnego powiązania stałej i stopnia dysocjacji można rozważyć na przykładzie słabego elektrolitu. W oparciu o prawo rozcieńczania Ostwalda budowane jest całe logiczne rozumowanie: Cd = c • α2, gdzie c jest stężeniem roztworu (w tym przypadku c = [KA]). Wiadomo, że 1 mol substancji rozpuszcza się w objętości roztworu V dm3. W stanie początkowym stężenie cząsteczek materiału wyjściowego można wyrazić: c = [KA] = 1 / V mol / dm3, a stężenie jonów będzie wynosić: [K] = [A] = 0 / V mol / dm3. Po osiągnięciu równowagi zmieniają się ich wartości: [KA] = (1 - α) / V mol / dm3 i [K] = [A] = α / V mol / dm3, a następnie Kd = (α / V • α / V) / (1 - α) / V = α2 / (1 - α) • V. Rozważany jest przypadek lekko dysocjujących elektrolitów, których stopień dysocjacji (α) zbliża się do zera, a objętość roztworu można wyrazić jako znane stężenie: V = 1 / [KA] = 1 / s. Następnie równanie można przekształcić: Cd = α2 / (1 - α) • V = α2 / (1 - 0) • (1 / s) = α2 • s, a poprzez wyodrębnienie pierwiastka kwadratowego z ułamka Cd / s możemy obliczyć stopień dysocjacji α. To prawo jest ważne, jeśli α jest znacznie mniejsze niż 1.
Dla silnych elektrolitów w większym stopniutermin pozorny stopień dysocjacji jest odpowiedni. Stwierdzono go jako stosunek pozornej liczby zdysocjowanych cząstek do rzeczywistej lub ze wzoru na określenie współczynnika izotonicznego (zwanego współczynnikiem Vanta-Hoffa i pokazuje prawdziwe zachowanie substancji w roztworze): α = (i - 1) / (n - 1). Tutaj i jest współczynnikiem izotonicznym, a n jest liczbą utworzonych jonów. W przypadku roztworów, których cząsteczki całkowicie rozpadły się na jony, α α 1, a przy malejącym stężeniu α dąży coraz bardziej do 1. Wszystko to wyjaśnia teoria silnych elektrolitów, która stwierdza, że ruch kationów i anionów rozkładających się cząsteczek silnego elektrolitu jest trudny z kilku powodów. Po pierwsze: jony otoczone są cząsteczkami polarnego rozpuszczalnika, to oddziaływanie elektrostatyczne nazywa się solwatacją. Po drugie: przeciwnie naładowane kationy i aniony w roztworze tworzą asocjaty lub pary jonowe z powodu działania sił wzajemnego przyciągania. Współpracownicy zachowują się w taki sam sposób jak niezdysocjowane cząsteczki.
