Z biegiem czasu nauka z pewnością to zrobiprzechodzi jakościowe zmiany. Rozszerza się, rozgałęzia i staje się bardziej złożony. Jego aktualna historia jest przedstawiona raczej chaotycznie i ułamkowo. Jednak w natłoku odkryć, hipotez, koncepcji istnieje pewien porządek, regularność powstawania i zmiany teorii - logika rozwoju wiedzy.
Ujawniająca logika rozwoju nauki wyraża się wrozumienie praw postępu wiedzy, sił go napędzających, ich uwarunkowań historycznych. Obecnie na problem ten patrzy się z innej perspektywy niż w minionym stuleciu. Wcześniej uważano, że w nauce następuje stały wzrost wiedzy, gromadzenie nowych odkryć, rozwój dokładniejszych teorii. Wszystko to ostatecznie stworzyło skumulowany efekt w różnych obszarach badania zjawisk. Dziś logika formowania się nauki przedstawiona jest w innym świetle. Obecnie dominującą ideą jest to, że rozwija się nie tylko poprzez ciągłe gromadzenie idei i faktów, ale także poprzez fundamentalne zmiany teoretyczne. Dzięki nim w pewnym momencie naukowcy zaczynają na nowo kształtować zwykły obraz świata i przebudowywać swoje działania w oparciu o fundamentalnie odmienne postawy ideologiczne. Logikę niespiesznej ewolucji zastąpił nurt katastrof i rewolucji naukowych.
Zjawisko to polega na oddzieleniu jednegosystem na oddzielne części. W sferze naukowej poznanie to działa. Dzieląc ją na elementy, powstają nowe sfery, obszary, obiekty badawcze i branże. Zróżnicowanie przyczyniło się do przekształcenia nauki w złożony, rozgałęziony system obejmujący wiele dyscyplin.
Dziś w nauce jest ich co najmniej 15 tysróżne dyscypliny. Złożoność struktury wiedzy wynika z kilku powodów. Przede wszystkim podstawą współczesnej nauki jest analityczne podejście do rzeczywistych zjawisk. Innymi słowy, podzielenie wydarzenia na najprostsze elementy działa jak podstawowa technika. To podejście metodologiczne skłoniło badaczy do uszczegółowienia rzeczywistości. Po drugie, w ciągu ostatnich trzech stuleci liczba obiektów, które stały się dostępne do badań, dramatycznie wzrosła. Istnienie geniuszy zdolnych do przyjęcia różnorodności wiedzy stało się obecnie fizycznie niemożliwe - człowiek może nauczyć się tylko niewielkiej części tego, co jest ogólnie znane ludziom. Kształtowanie się poszczególnych dyscyplin nastąpiło poprzez oddzielenie przedmiotu badań każdej z nich z innych elementów innych dziedzin. W tym przypadku obiektywne prawa rzeczywistości działają jako oś.
Specjalizacja branżowa jest nieunikniona i przydatna.Zróżnicowanie pozwala głębiej zbadać poszczególne aspekty rzeczywistości. Znacznie ułatwia pracę naukowcom i bezpośrednio wpływa na strukturę całego środowiska naukowego. Specjalizacja trwa do dziś. Na przykład genetyka jest uważana za stosunkowo młodą dyscyplinę. Tymczasem dziś istnieje wiele jego gałęzi - populacja ewolucyjna, molekularna. Zwraca się również uwagę na „fragmentację” starszych nauk. Tak więc w chemii powstał kierunek kwantowy, promieniowanie i tak dalej.
Pomimo wyraźnych zalet, zróżnicowanianiesie ze sobą niebezpieczeństwo dekompozycji ogólnego obrazu świata. Rozczłonkowanie pojedynczego systemu na odrębne elementy jest naturalną konsekwencją intensywnego wzrostu i komplikacji wiedzy. Proces ten nieuchronnie prowadzi do specjalizacji, podziału działalności naukowej. Ma to zarówno pozytywne, jak i negatywne strony. Badając ten aspekt problemu, Einstein zwrócił uwagę, że praca poszczególnych naukowców nieuchronnie dochodzi do bardziej ograniczonego obszaru wiedzy ogólnej. Specjalizacja może prowadzić do tego, że ujednolicone rozumienie poznania nie będzie w stanie nadążyć za rozwojem systemu. W efekcie istnieje groźba zawężenia perspektywy naukowca, obniżenia go do poziomu rzemieślnika.
Wzajemny podział dyscyplin naukowych,Zróżnicowanie izolacjonistyczne było uważane za główny trend aż do XIX wieku. Skutkiem tego zjawiska było to, że pomimo imponującego sukcesu osiągniętego w toku postępującej specjalizacji, nastąpił wzrost niedopasowania kierunków. Doprowadziło to do kryzysu jedności nauki. Jednak już klasyczne nauki przyrodnicze stopniowo wysuwają na pierwszy plan ideę fundamentalnej jedności zjawisk przyrodniczych, a co za tym idzie dyscyplin je odzwierciedlających. Pod tym względem zaczęły pojawiać się pokrewne obszary (biochemia, chemia fizyczna i tak dalej). Granice, jakie istniały między ustalonymi kierunkami, stawały się coraz bardziej warunkowe. Jednocześnie dyscypliny podstawowe tak się przeniknęły, że pojawił się problem uformowania ogólnego systemu wiedzy o przyrodzie.
Postępuje równolegle z podziałem pojedynczego systemu na elementy. Integracja nauk Jest przeciwieństwem fragmentacji.Termin pochodzi od łacińskiego słowa oznaczającego „uzupełnienie”, „przywrócenie”. Pojęcie to z reguły oznacza połączenie elementów w jedną całość. Jednocześnie ma przezwyciężyć dezintegrujące okoliczności prowadzące do rozbicia systemu, nadmiernego wzrostu niezależności jego elementów. Powinno to przyczynić się do wzrostu stopnia uporządkowania i organizacji konstrukcji. Integracja nauk jest wzajemna penetracja, synteza, zjednoczeniedyscypliny, ich metody w jedną całość, zniesienie granic między nimi. Jest to szczególnie aktywne w chwili obecnej. Integracja współczesnej nauki wyraża się w pojawieniu się takich dziedzin jak synergetyka, cybernetyka i tak dalej. Wraz z tym powstają różne obrazy świata.
Integracja nauk opiera się na filozoficznym modelu jedności świata.Rzeczywistość jest wspólna dla wszystkich. W związku z tym jego odbicie powinno wyrażać jedność. Systemowy i holistyczny charakter środowiska determinuje podobieństwo wiedzy przyrodniczej. W naturze nie ma absolutnych linii podziału. Istnieją w nim tylko formy przemieszczania się spraw o względnie niezależnym charakterze. Przechodzą na siebie, stanowią ogniwa w ogólnym łańcuchu rozwoju i ruchu. W związku z tym dyscypliny, w ramach których są studiowane, mogą mieć względną, a nie absolutną, niezależność w różnych dziedzinach.
Niezależność dyscyplin, o których powstaniu decyduje integracja naukprzejawia się:
Jak wspomniano powyżej, zróżnicowanie i integracja nauk płynąć w tym samym czasie. Jednak na takim czy innym etapie można prześledzić przewagę jednego zjawiska nad innym. Dzisiaj zróżnicowanie i integracja nauk z powodu różnych czynników. Wraz z dominacją warunków jednoczących branża wychodzi z kryzysu specjalizacji. Bardzo się do tego przyczynia integracja nauki i edukacji... Tymczasem obecnie jest problemosiągnięcie większego porządku i organizacji. Dzisiejsze rozdrobnienie dyscyplin nie prowadzi do rozłamu, a wręcz przeciwnie, do przenikania się kierunków. Można więc powiedzieć, że integracja nauki działa w wyniku separacji. Produkcja dzisiaj w dużej mierze zależy od osiągnięć i odkryć naukowców, ich badań i uzyskanych wskaźników. Z tego powodu ważne jest, aby ustanowić związek między działaniami praktycznymi i teoretycznymi.
Integracja nauk jest mechanizmem rozwoju wiedzy ww wyniku czego jej rozproszone elementy łączą się w jedną całość. Innymi słowy, następuje przejście od „wielu” do „jedności”. Zjawisko to działa jako jedno z najważniejszych praw rozwoju wiedzy, kształtowania jej integralności. Należy zauważyć, że żadne interdyscyplinarne badanie złożonych problemów nie może być uważane za integracyjną interakcję kierunków. Istota tego zjawiska polega na utrwalaniu informacji, wzmacnianiu spójności, zdolności i złożoności wiedzy. Problem integracji naukowej ma wiele aspektów. Jej złożoność wymusza stosowanie zaawansowanych metod analizy metodologicznej.
