Imię Siergiej Eisenstein jest znane na całym świecie jakoimię jednego z założycieli sztuki filmowej, a także wielkiego mistrza rosyjskiej awangardy. Jego nieśmiertelne arcydzieła są nadal wykorzystywane w instytutach operatorskich jako pomoce dydaktyczne w montażu i reżyserii.
W 2025 roku obchodzona będzie 100. rocznica arcydzieła.światowe zdjęcia, film „Pancernik” Potemkin ”. Siergiej Michajłowicz miał zaledwie 27 lat, kiedy usunął tę taśmę. Niewiele osób wie, w którym roku urodził się Siergiej Eisenstein, a jednak żył tylko pięćdziesiąt lat (od 1898 do 1948). Należy zauważyć, że ten czas przypadał na najtrudniejsze i najtragiczniejsze okresy w historii naszego kraju.
Sergey Eisenstein, którego filmografiałącznie około dwudziestu pięciu filmów, a dobra połowa z nich na temat Meksyku pozostawiła po sobie wyjątkowe dziedzictwo nie tylko w postaci filmów. To także podręczniki i instrukcje dla studentów kinematografii. Całe dzieło reżysera składa się z jedenastu tomów. Od nich można uzyskać ciekawe informacje o czasie, w którym Siergiej Eisenstein mieszkał i pracował. Autobiografię uzupełniają listy, notatki robocze, eseje i artykuły.
Знаменитый режиссёр Михаил Ромм в своих W swoich wspomnieniach pisze, że studiował swój zawód na podstawie filmu Eisensteina „Pancernik Potemkin”. Był studentem kursów reżyserskich i miał okazję pracować w warsztatach montażowych Mosfilm. Michaił Iljicz zrewidował słynny „Pancernik Potemkin” około czterdzieści razy, dokładnie przeanalizował i przestudiował sceny sceniczne, akompaniament dźwiękowy, dialogi postaci i zdemontował system edycji klatek.
Alfred Hitchcock uważał się za ucznia izwolennik naszego wielkiego reżysera. Nie ukrywał faktu, że w swoich pracach stosował metody wynalezione przez Siergieja Michajłowicza. Jego słynne „napięcie”, czyli dramatyczne pauzy, eskalacja napięcia, tworzenie atmosfery niepokoju - konsekwencja zastosowania technik Eisensteina, takich jak: szczegóły naturalistyczne i skupienie się na poszczególnych szczegółach, różne kąty, które nagle zmniejszają, a następnie zwiększają obiekt, zwalniają i przyspieszają czas przez rytmiczne ramki montażowe, efekty dźwiękowe, ściemnianie itd.
Siergiej Eisenstein, którego życie osobiste todorosłość - tajemnica siedmiu pieczęci, podobnie jak wielu jego słynnych kolegów i nauczycieli nie stworzył własnej rodziny. Nie miał żony ani dzieci. Sam obwiniał o to swoich rodziców, którzy nie dali mu odpowiedniego wychowania w tej sprawie. Siergiej Eisenstein, którego zdjęcie prezentujemy poniżej, został sfotografowany obok matki i ojca w wieku dwóch lub trzech lat.
Po poważnym skandalu w 1909 r.rok życie rodzinne rodziców zamieniło się w ciągłą serię skandali i burzliwych starć. Mała Seryozha została zmuszona do słuchania mamy i taty, którzy regularnie otwierali sobie oczy. Mama powiedziała Siergiejowi, że jego ojciec był złodziejem i łajdakiem, a jego ojciec z kolei poinformował, że jego matka była skorumpowaną kobietą. Wreszcie w 1912 roku, kiedy Siergiej miał 11 lat, jego rodzice rozwiedli się i rozstali. Decyzją Świętego Synodu chłopiec został z ojcem.
Małżeństwo rodziców można uznać za nierówne.Matka Julia Iwanowna Konetskaya pochodziła z zamożnej rodziny. Jej ojciec, przedstawiciel ubogiej klasy miejskiej, przyjechał do Petersburga z Tichwina. Tam podjął pracę najemną, zaoszczędził trochę kapitału i poślubił córkę zamożnego kupca. Wkrótce otworzył własną firmę - „Nevsky Barge Shipping Company”.
Ojciec przyszłego reżysera, Michaił Osipowicz Eisenstein, miał korzenie szwedzko-żydowskie. Po zostaniu mężem Julii Iwanowny Konetskiej przeniósł ją do Rygi, gdzie urodził się ich jedyny syn Siergiej.
Wygląd centralnej części Rygi w dużej mierze kojarzy się zdziałalność Michaiła Eisensteina. Pełniąc funkcję głównego architekta miasta, zbudował ponad pięćdziesiąt pięknych secesyjnych budynków. Nadal zdobią stolicę Łotwy. Michaił Osipowicz wyróżniał się dużą pracowitością i dobrymi cechami biznesowymi. Zrobił udaną karierę, dochodząc do rangi rzeczywistego radnego stanowego. A to dało jego dzieciom prawo do dziedzicznej szlachty.
Od wczesnego dzieciństwa ojciec Michaił OsipowiczEisenstein nauczył syna czytać. Dał mu doskonałe wykształcenie. Siergiej Eisenstein prawie biegle mówił po angielsku, niemiecku i francusku. Chłopiec wcześnie nauczył się jeździć konno, grać na pianinie, robić zdjęcia. To modne hobby nie ominęło mądrego dziecka, które z wielkim zainteresowaniem pojmuje różne nauki i ciągnie do nowych odkryć. Poza tym był dobry w rysowaniu.
Liczne komiksy i kreskówki, czasamibardzo frywolne treści, wykonane przez niego w wieku dorosłym, posłużyły jako pretekst do zorganizowania niezwykle ciekawych wystaw. Pierwsza miała miejsce w 1957 roku w Moskwie. Później jego humorystyczne szkice, kreskówki, szkice kostiumów i scenografii do spektakli, mise-en-scenes do filmów, rysunki o tematyce biblijnej i literackiej, a także obrazy powstałe podczas podróży po Europie i Ameryce, podróżowały po całym kontynencie europejskim i obu Amerykach. W końcu tylko dla dwóch filmów - „Aleksander Newski” i „Iwan Groźny” Siergiej Eisenstein wykonał ponad 600 rysunków.
Ojciec Siergieja Eisensteina marzył o zobaczeniu synaarchitekt. Z tego powodu w 1915 r. Siergiej wstąpił do Piotrogrodzkiego Instytutu Inżynierów Budownictwa. W tym czasie jego rodzice już się rozstali, a jego ojciec mieszkał w Berlinie ze swoją nową żoną.
Eisenstein Siergiej Michajłowiczuważany za wielkiego reżysera teatralnego Wsiewołoda Emiliewicza Meyerholda. Uwielbiał go i ubóstwiał. Uważa się, że geniusz i nikczemność nie dogadują się w jednej osobie, ale Meyerhold wielokrotnie obalał to stwierdzenie w swoim życiu. Siergiej Michajłowicz Eisenstein, biografia jest tematem naszej recenzji, pisze o swoim nauczycielu w reżyserii teatralnej w następujący sposób: Wsiewołod Emiliewicz miał wyjątkową umiejętność nauczania bez przekazywania uczniom żadnej użytecznej wiedzy. Eisenstein wspomina, że zobaczył i zrozumiał wszystkie sekrety reżyserskie Meyerholda, gdy tylko dotarł do próby sztuki.
Ledwo zauważam oznaki talentu w żadnym zstudenci, Meyerhold, pod takim czy innym pretekstem, natychmiast pozbyli się potencjalnego rywala. Wsiewołod Emiliewicz działał zazwyczaj przez kobiety. To samo zrobił z Eisensteinem.
Jeśli Meyerhold nie chciał podzielić się swoją wiedząNatomiast wraz ze swoimi studentami reżyser Siergiej Eisenstein poświęcił całe swoje życie i talent tworzeniu uniwersalnych praw kinematografii, które z całkowitą szczerością opisał w swoich pismach o sztuce filmowej. Jego „Sztuka Mise-en-Scene”, „Mise-en-Scene”, „Montaż”, „Metoda” i „W trosce o naturę” stały się książkami referencyjnymi filmowców na całym świecie.
Bez zostania architektem, jak chciał mój ojciec,Eisenstein Siergiej Michajłowicz pozostawił jednak ciekawy schematyczny rysunek domu, który określił jako „budynek teorii kina”. Ten plan można uznać za uniwersalny. Jest nie tylko wygodny do kręcenia filmów, ale jest również idealny do opracowywania planów rozwoju kinematografii w ogóle.
Fundament, na którym opiera się cała konstrukcja -metoda dialektyki, czyli rozmowy, interakcji, konfliktu i uzgodnionej współpracy. Kolejna płyta jest umieszczona na metodzie - ekspresja osoby. Ta definicja odnosi się do sposobów, w jakie dana osoba wyraża swoje emocje w społeczeństwie.
Powyżej, na płycie „ekspresja człowieka”, stoiskocztery kolumny - patos, mise-en-scène i komiks. Te kolumny, a raczej czynniki, zebrane razem, poprzez montaż, tworzą niezbędny obraz, który wpływa na rozsądne myślenie człowieka. To wszystko razem stanowi filozofię sztuki, w naszym przypadku kina. Dalsza praca nad filmem obejmuje dogłębne studium socjologii i technologii. Jest to absolutnie konieczne, ponieważ zadania stojące przed kinematografią stale się poszerzają, technologia jest ulepszana, rośnie zasięg publiczności, a standardy jakościowe podnoszą się. Projekt wieńczy flaga z napisem: „Cinema Method”.
Słowo „konflikt” jest podstawą, na którejsztuka, - jest nieobecna w strukturze teorii kina. Siergiej Eisenstein był jednak przekonany, że konflikt jest siłą napędową wszystkich procesów, zarówno konstruktywnych, jak i destrukcyjnych. Jego przekonanie opiera się na własnym doświadczeniu z dzieciństwa, kiedy jako zupełnie nieinteligentny dzieciak znalazł się uczestnikiem wspaniałych scen i skandali między rodzicami. W zależności od rozwijającej się mise-en-scène, pod nieobecność innych postaci, papa i mama byli zaangażowani albo jako świadek zepsucia innej osoby, albo jako arbiter, badający, który z nich miał rację, a kto się mylił, a następnie jako sprawca ich nieszczęśliwego życia, a nawet wykonawca drobnych zadań w momentach urażonego milczenia małżonków. Był kulą przelatującą od jednego z nich do drugiego. Takie życie w ciągłym konflikcie nie mogło nie być osadzone w światopoglądzie Siergieja Michajłowicza. Konflikt stał się dla niego naturalną pożywką.
Analizując swoją przeszłość, Siergiej Eisenstein pisze:że na jego dziecięcym sumieniu nie było ani jednego destrukcyjnego aktu charakterystycznego dla zwykłych dzieci. Nie niszczył zabawek, nie demontował zegarków, żeby zobaczyć, co w nich jest, nie obrażał kotów i psów, nie kłamał i nie był kapryśny. Jednym słowem był idealnym dzieckiem. Sergei Eisenstein, autobiografia reżysera, jest tego dowodem, w swoich filmach uosabiał wszystkie wybryki, jakich nie zrealizowano w dzieciństwie. To właśnie brak zdolności do naturalnego rozwoju i odkrywania życia tak, jak to bywa ze wszystkimi normalnymi dziećmi, objawiał się w nim w jego dojrzałych latach. Stąd krwawe sceny strzelanin, morderstw itp. Wszystkie te agresywne metody wpływania na widza, jego psychikę, Eisenstein nazywał atrakcjami.
Siergiej Eisenstein, którego biografia wskazuje, że był osobą absolutnie racjonalną, zawiera fakty o wydarzeniach mistycznych, do których przywiązywał wielką wagę.
Będąc na drugim roku w instytucie cywilnyminżynierów, został wciągnięty w wir ruchu rewolucyjnego. W lutym 1918 Eisenstein zgłosił się na ochotnika do Armii Czerwonej i poszedł na front. Przez dwa lata zajmował się budownictwem wojskowym, brał udział w amatorskich przedstawieniach jako aktor i reżyser, malował wagony z hasłami propagandowymi.
W 1920 r. wydano dekret rządowy:umożliwienie studentom powrotu na uczelnie i wznowienie procesu edukacyjnego. Siergiej Michajłowicz w tym czasie miał zamiłowanie do życia teatralnego i nie chciał ponownie angażować się w architekturę i budownictwo, jak wymagali jego rodzice. Zaproponowano mu kontynuowanie studiów w Akademii Sztabu Generalnego, z zamiarem zostania w przyszłości tłumaczem języka japońskiego. Oferta była tak kusząca, że Eisenstein się zastanawiał. W tym czasie stolica została przeniesiona z Piotrogrodu do Moskwy, życie tam szybko się rozwijało - w szczególności teatralne. Tej pamiętnej nocy, kiedy w końcu postanowił zerwać z architekturą, jednocześnie z początkiem nowego życia, nagły zawał serca przerwał życie jego ojca, Michaiła Osipowicza Eisensteina.
Od tego momentu rozpoczęła się udana i szybka kariera światowej sławy filmowca Siergieja Eisensteina.
W 2015 roku ukazał się film Petera GreenawayaEisenstein w Guanajuato. Ten obraz wywołał niejednoznaczną postawę rosyjskich dystrybutorów, ale Greenway twierdzi: fakt, że nie nakręcono jeszcze ani jednego filmu o wspaniałym reżyserze, jest dużym przeoczeniem. Ludzie muszą dowiedzieć się, jaką osobą był wielki Siergiej Eisenstein. Biografia, życie osobiste reżysera i jego praca w kinie wymagają studiów i badań. Nie dąży do celu zdyskredytowania geniuszu. Wręcz przeciwnie, chce pokazać, jak zmienił się światopogląd utalentowanej osoby po podróżach do krajów nieskrępowanych totalitarnym reżimem. W końcu dla nikogo nie jest tajemnicą, że po trzech latach studiowania życia i obyczajów mieszkańców Europy, Stanów Zjednoczonych i Ameryki Łacińskiej Siergiej Michajłowicz radykalnie zmienił swoje spojrzenie na cele i zadania kina radzieckiego. Greenaway planuje kolejny film o naszym wybitnym rodaku, Uścisku dłoni Eisensteina. Tym razem Greenway chce pokazać życie wielkiego reżysera przed wyjazdem poza ZSRR.
Eisenstein na samym początku swojej wielkiej trasygdzieś w Europie kupiłem dziesięciotomowe wydanie Frasera, The Golden Branch. To właśnie z tej książki zebrał informacje o religiach świata od czasów starożytnych do czasów współczesnych. Idea bóstwa, jako zboża, umierającego i zmartwychwstałego, skłoniła go do myślenia o cyklicznej naturze wszystkiego w świecie materialnym.
Dziesięć dni w Meksyku dało mu nowe spojrzenie napublic relations w ogóle, a kinematografia w szczególności. Widział, że praktycznie wszystkie historyczne struktury społeczne - prymitywne komunalne, feudalne, kapitalistyczne, a nawet socjalistyczne - mogą pokojowo współistnieć na stosunkowo niewielkim terytorium.
Chciałbym zauważyć, że w Meksyku do tej pory jużod ponad 70 lat Eisenstein jest uważany za reżysera numer jeden. Nic w tym dziwnego, bo nakręcił tam 80 000 metrów materiału. Są to zwyczaje mieszkańców, sposób ich życia, tradycje narodowe, piękno krajobrazu, klęski żywiołowe oraz wiele ciekawych szczegółów i informacji z życia Latynosów.
Ze względu na złożoność praw autorskich nie posiadamymożliwość zobaczenia tego wszystkiego, a szkoda. W Stanach Zjednoczonych Paramount zmontował kilka filmów opartych na materiałach Eisensteina, które odniosły ogromny sukces. Więcej szczegółów na temat smutnej epopei z filmami można znaleźć w magazynie „Soviet Screen” z 1974 r. Autor - R. Yurenev.
Wracając do domu, Siergiej Michajłowicz wraz zscenarzysta (a w niedawnej przeszłości oficer bezpieczeństwa) Aleksander Rżeszewski zabrał się do pracy nad kolejnym filmem. Tym razem o kolektywizacji – „Łąka Bezhina”. Za podstawę przyjęli historię Pavlika Morozowa, który według wersji wymyślonej przez samego Eisensteina ginie z rąk własnego ojca. W pierwszej wersji chłopi niszczą kościół, aby urządzić w nim klub. W drugim chłopi próbują uratować kościół przed pożarem. Film został zakazany z powodów ideologicznych, a film został zmyty. Pozostało kilka ujęć z fotosami z filmu. Zadziwiają siłą psychologicznego oddziaływania na widza.
Na szali ważyły się losy reżysera.Ledwo uniknął aresztowania, został usunięty z nauczania w VGIK, ale jakoś usprawiedliwił się i dostał możliwość dalszej pracy, teraz nad patriotycznym filmem „Aleksander Newski”.
„Żył, myślał, został porwany” - takie epitafium, które młody Siergiej Michajłowicz chciał zobaczyć na swoim nagrobku.
Pod koniec życia, po zawale serca, który miał miejsce wW 1946 roku Eisenstein, po przeanalizowaniu swojego losu, napisał, że wydaje się, że zawsze szukał tylko jednego – sposobu na zjednoczenie i pojednanie skonfliktowanych stron. Te przeciwieństwa, które napędzają wszystkie procesy na świecie. Podróż do Meksyku pokazała mu, że zjednoczenie jest niemożliwe, jednak - wyraźnie widział to Siergiej Michajłowicz - można ich nauczyć pokojowego współistnienia.
