Forma czasownika w języku rosyjskim jest stałajego kategorię gramatyczną, ponieważ występuje we wszystkich formach tej części mowy. Z tego samego powodu nie można go klasyfikować jako kategorii predykatywnej, gdyż można go zrealizować nie tylko w roli orzeczenia.
Typ czasownika jest jego nieodzowną cechą.Bierze bezpośredni udział w słowotwórstwie tej części mowy. Ta kategoria dzieli wszystkie leksemy o znaczeniu działania na dwie grupy: doskonałą i niedoskonałą formę czasownika. Środki ich wyrażania mają swoją specyfikę. Polega ona na tym, że rodzaj czasownika określa jego podstawa, a nie fleksja. A to z kolei determinuje ścisły związek znaczenia leksykalnego części mowy z tą kategorią.
Oznacza to, że typ czasownika to kategoria semantyczna,mianownikowy. Wskazuje, w jaki sposób akcja nazw czasowników ma miejsce w czasie. Pomaga również w rozróżnieniu znaczenia tych stwierdzeń, które składają się z tych samych form wyrazów. Na przykład: był poranek. Wschodziło słońce i był poranek. Słońce wzeszło. Widok odzwierciedla tutaj różne sytuacje. Jednocześnie kategoria ta ma charakter interpretacyjny. Oznacza to, że z jego pomocą podmiot wypowiedzi może na różne sposoby przedstawić jedno i to samo wydarzenie. Na przykład: Katya nie wykonała ćwiczenia. Katya nie ukończyła ćwiczenia. Ogólna sytuacja tutaj jest taka sama: obecność niezrealizowanego ćwiczenia. Jednak rodzaj czasownika wyjaśnia to na różne sposoby. Niedoskonały wskazuje, że Katia nawet nie próbowała wykonać ćwiczenia, ale doskonała wskazuje, że nie mogła go ukończyć.
We współczesnej literaturze językoznawcy najczęściej definiują gramatyczne znaczenie tej kategorii poprzez rozróżnienie między integralnością akcji a jej granicą.
Czasowniki doskonałedziałanie to nazywa się ograniczaniem. Oznacza to, że z czasem osiąga taki limit, po którym albo zatrzymuje się, albo przechodzi do następnej fazy. Na przykład: dzieciak poszedł po raz pierwszy i nadal chodzi. Drzewo spłonęło. Czynności, które wywołuje doskonała forma czasownika, już się wydarzyły lub mogą się wydarzyć niezależnie od ich przebiegu w czasie. Nie sposób zapytać go o to, co jest aktualne, o teraźniejszość: co się teraz dzieje? W tym sensie działanie, które nazywa, nie może być podzielone na części, na fakty i zdarzenia, wydaje się być integralne.
Niedoskonałe czasownikinazywane są albo ograniczającymi, to znaczy tymi, które mają granicę, ale wciąż trwają w czasie (czyta książkę) lub nieograniczającymi (należą). W przypadku tego gatunku istotne jest pytanie: co się teraz dzieje? Ma właściwość oznaczania działania, które rozwija się w czasie, ale może też oznaczać działanie, które zakończyło się w rzeczywistości.
W strukturze zdania forma czasownika wraz z innymi środkami służy do scharakteryzowania wypowiedzi. Jego kontekstowe znaczenia nazywane są również prywatnymi.
Czasowniki doskonałe oznaczają:
1) Powtórzenie kilku czynności w określonej sytuacji. Na przykład: Kociak wciśnie przycisk myszy, a następnie zwolni ją i ponownie ją złapie.
2) Konkretne fakty, które się zdarzają. Na przykład: przybiegł zadyszany, złapał zapomniane rzeczy i wyskoczył z pokoju.
Niedoskonałe czasowniki oznaczają:
1) Sytuacje, do których stosunek jest stały. Na przykład: kocham Ojczyznę!
2) Sytuacje, które powtarzają się wielokrotnie. Na przykład: kładąc dzieci spać, matka śpiewa im piosenki.
Biorąc pod uwagę wszystkie powyższe, można daćnastępująca definicja gatunku: jest to kategoria morfologiczna, podwójna mianownikowo-objaśniająca, która oznacza różnice w przebiegu każdego działania. Wyraża się poprzez przeciwstawienie znaczeń dwóch typów - doskonałego i niedoskonałego.
