Wielki filozof Sokrates wynalazł unikalną metodęprowadzenie dyskusji zwanej maieutykami. Jest to bardzo skuteczna technika, która jest stosowana do dziś. W rzeczywistości jest prawie jedynym sposobem, aby przekonać przeciwnika do czegoś przeciwnego. W takim przypadku rozmówca może zręcznie wpaść w ślepy zaułek własnymi wypowiedziami. Jaka jest istota i wyjątkowość tej metody? Spróbujmy to rozgryźć.
Niewiele wiadomo o życiu Sokratesa, ale informacje, które docierają do nas przez wieki, wydają się bardzo interesujące.
Sokrates to ateński filozof urodzony w 469 p.n.e. NS. To jego postać wyznaczyła tak zwany zwrot w filozofii - od rozważania natury do rozważania nad człowiekiem.
Co do życia i losu filozofa, to…niektórzy teologowie okresu patrystycznego nakreślili analogie między Sokratesem a Jezusem. Wiadomo, że pierwszym był syn rzeźbiarza. W wieku dorosłym ożenił się z Xanthippe - bardzo zrzędliwą kobietą, której nazwisko stało się nawet powszechnie znane.
„Wiem tylko, że nic nie wiem, ale inni nawet o tym nie wiedzą”. Być może wszyscy słyszeli to zdanie, które według badaczy należy do Sokratesa. Żył według tej zasady.
Wiadomo, że filozof nie zostawił po sobielinie. Ludzkość poznała jego myśli i wierzenia dopiero z dzieł jego uczniów – Ksenofonta i Platona. Sokrates był przekonany, że zapisywanie własnych myśli osłabia ludzką pamięć. Myśliciel doprowadził swoich uczniów do prawdy za pomocą umiejętnie skonstruowanego dialogu. To właśnie w rozmowach i dialogach stworzył swoją metodę, zwaną dziś maieutyką. Można to nazwać ogromnym wkładem w myśl filozoficzną.
W 399 p.n.e. oskarżono wielkiego mędrcaw bluźnierstwo i korupcję młodego pokolenia. O procesie Sokratesa dowiadujemy się z dzieł Platona i Ksenofonta. Filozof odmówił zapłacenia grzywny, a także propozycji uprowadzenia go z lochu przez przyjaciół.
Czy Sokrates był naprawdę winny?Według współczesnych historyków z Uniwersytetu w Cambridge było. W tamtym czasie działania ekscentrycznego filozofa rzeczywiście można było zakwalifikować jako nielegalne.
W rezultacie myśliciel został skazany na śmierćegzekucje, a on sam wziął truciznę. Proces śmierci Sokratesa szczegółowo opisuje ten sam Platon. Czym dokładnie zatruto mędrca, nie wiadomo. Według jednej z hipotez była to cykuta cętkowana.
Sokrates naprawdę padł ofiarą jego mądrości.Jednak jego myśli wciąż żyją, w tym unikalna metoda maieutyki. Spróbujmy zrozumieć bardziej szczegółowo, co to jest, jakie są jego cechy.
Maieutyka to „sztuka położnej”, jak nazwał ją sam Sokrates. Można również znaleźć taką definicję jak „ironia sokratejska” lub „rozmowa sokratejska”.
Maieutyka w filozofii to w gruncie rzeczy sposóbrealizacja zasady „Poznaj samego siebie”. Za pomocą tej techniki przeciwnik nie tylko uświadamia sobie, że się myli, ale także staje się poszukiwaczem prawdziwej wiedzy. „Nie ma nic silniejszego niż wiedza” - dokładnie tak powiedział Sokrates ...
Przetłumaczone z greckiego maieutics is„Sztuka położnictwa”. Istotą tej techniki jest doprowadzenie rozmówcy do zrozumienia rzeczywistego stanu rzeczy poprzez sformułowanie wiodących, specjalnie przemyślanych pytań. W ten sposób sam przeciwnik dochodzi do prawdy, a ty tylko niepostrzeżenie go do tego popychasz.
Majeutyka Sokratesa to przede wszystkim umiejętnośćzadawaj kompetentne pytania w dialogu. Filozof był przekonany, że do prawdziwego poznania można dojść tylko przez samopoznanie drugiego człowieka. I do tego wymagana jest procedura oczyszczania, przeprowadzana przez zadawanie pytań o istotę konkretnego zjawiska.
Wielki filozof osobiście opracował metodę, która:nie straciła na aktualności do dnia dzisiejszego. Nikt nie zaprzeczy, że to dialog, dyskusja, konstruktywny spór są ważnym narzędziem zdobywania nowej wiedzy i zrozumienia poziomu własnej niekompetencji.
Ogólnie Sokrates robił tylko to w swoim życiu,które zadawały pytania. Naprawdę lubił rozmawiać z osobą pewną siebie, obserwując, jak on, zaplątany w swoje podchwytliwe pytania, natychmiast stracił całą swoją arogancję i pewność siebie.
Należy zauważyć, że dialog na zasadzie„Pytanie-odpowiedź” było aktywnie wykorzystywane przez innych filozofów, w szczególności - przez sofistów. Jednak taki argument był dla nich tylko celem samym w sobie. Ale Sokrates nigdy nie angażował się w słownictwo, uważał, że każdy dialog powinien prowadzić do określonego celu. W swoich rozmowach sam próbował znaleźć odpowiedzi na fundamentalne pytania życiowe: „Co jest dobre od zła?”, „Czym jest sprawiedliwość?” itp.
Sokrates był bardzo przebiegłym, ironicznym i niebezpiecznym rozmówcą. Zwykle w rozmowach udawał naiwnego prostaka, wabiąc przeciwnika w swoje podstępne sieci.
Nagranie rozmowy mędrca z pewnymMenon. Na początku Sokrates zapytał tego ostatniego o swoją pracę. Nie podejrzewając żadnych sztuczek, dobroduszny Menon zaczyna pouczać filozofa. Jednak bardzo szybko, z powodu dobrze postawionych pytań, rozmówca jest całkowicie zagubiony. Z kolei Sokrates nadal szydzi z naiwnej ofiary.
Kiedy przeciwnik stracił pewność siebie, onbyła gotowa do wspólnego poszukiwania prawdy. Pytając innego, Sokrates sam zbadał temat rozmowy, ponieważ nie uważał się za kompetentnego. Dlatego nazwał swoją sztukę „położną”, bo w takim dialogu narodziła się prawda.
Zatem maieutyka w filozofii to:sztuka zadawania pytań. Sokrates był przekonany, że „wiedzieć to wiedzieć, co to jest”. To znaczy, aby być uczciwym, musisz jasno zrozumieć, czym jest sprawiedliwość i być w stanie podać jej odpowiednią definicję. W ten sposób Sokrates najpierw podniósł wiedzę do poziomu pojęcia.
Rozważana przez nas metoda maieutyki nie przegrałajego znaczenie nawet ponad dwa tysiące lat po jego wynalezieniu. A dziś można znaleźć rzemieślników, którzy skutecznie wykorzystują tę technikę w praktyce.
