Идея бессознательного, как неотъемлемой части natura ludzka w historii badań filozoficznych i naukowych powstała na długo przed narodzinami klasycznej psychoanalizy. Jednak to Sigmund Freud udowadnia ideę dominacji nieświadomych struktur ludzkiej psychiki nad świadomą strukturą (a nie odwrotnie, jak wcześniej sądzono), dokonując w ten sposób rewolucji w historii myśli psychologicznej. Wraz z rozwojem idei psychoanalitycznych osoba oceniana jako osoba z punktu widzenia aktywności i autonomii nagle staje się zależna od własnych lęków, kompleksów i, co nieoczekiwane, zwierzęcych instynktów. W związku z tym, pomimo wszelkich procesów ewolucyjnych oraz osiągnięć naukowych i technologicznych, wolność aktywności umysłowej człowieka będzie zawsze ograniczona przez pewne naturalne uwarunkowania, zwane nieświadomością.
Cała aktywność psychiczna osoby w psychoanalizie jest rozpatrywana z punktu widzenia 3 pozycji:
1. Pozycja aktualna (struktura mentalna osobowości): istnieją trzy obszary aktywności umysłowej - świadome, nieświadome i przedświadome.
2. Pozycja dynamiczna (ruch, rozwój energii mentalnej): stłumiona część aktywności umysłowej staje się nieprzytomna.
3. Ekonomiczny (system równowagi / nierównowagi): naprzemienne procesy stresu psychicznego / relaksacji w zależności od przejawów popędów i możliwości ich zaspokojenia.
Stosowane do nieświadomości w danychszkoły i szkoły zajmują się takimi aspektami, jak rola nieświadomości w procesie aktywności umysłowej; granice kontroli świadomości nad nieświadomością; różnicowanie wyników działania nieświadomości jest normalne od patologii itp. Główną zaletą wszystkich kierunków psychologicznych, skupionych na badaniu tego, co jest nieświadomym składnikiem psychiki, jest wysoka ocena jego znaczenia w procesie ludzkiego życia, a także rozwiązanie problemów związanych z ta struktura nie polega na „walce” z nią lub „blokowaniu”, ale poprzez dogłębne studiowanie jej praw.
Применительно к структуре личности, nieświadomość jest centralną częścią psychiki (która jest źródłem energii psychicznej dla całej mentalnej aktywności podmiotu) i zawiera system wszystkich unikalnych kompleksów i cech osobowości otrzymanych przez niego przy narodzinach. Freud określa tę strukturę jako Eid (It). Oprócz nieświadomości, struktura osobowości składa się ze świadomego Ego (I) i nadświadomości, Super-Ego (Super-I).
W sercu nieświadomości Freud identyfikuje sięinstynkty, które mogą być zarówno fizyczne (potrzeby), jak i psychiczne (pragnienia). Z kolei struktura instynktów zawiera 4 komponenty - cel, źródło, impuls, przedmiot. Celem instynktu jest zaspokojenie (lub osłabienie) potrzeby / pragnienia; przedmiot to przedmiot (działanie), które zaspokaja potrzebę / pragnienie; energia (siła, napięcie), niezbędna do zaspokojenia potrzeby / pragnienia, działa jak impuls. Na przykład przejawem instynktu (jako elementu nieświadomego) może być zachowanie osoby odczuwającej pragnienie:
- źródło: zapotrzebowanie na płyny (z powodu odwodnienia organizmu);
- przedmiot: niezbędny płyn, a także działania zmierzające do jego uzyskania;
- cel: pozbycie się pragnienia (z fizjologicznego punktu widzenia - usunięcie / redukcja stresu wywołanego odwodnieniem organizmu);
- impuls: energia, rosnące napięcie mające na celu zaspokojenie pragnienia.
Synonimem tej nierównowagi jest pojęciekonflikt. Powstaje z powodu niezgodności wymagań id i ego. Aktywność świadomego składnika psychiki może zostać zakłócona w przypadkach, gdy nieświadomy składnik zaczyna wywierać swój wpływ. Ta konfrontacja między świadomością a nieświadomością nie jest realizowana przez samą osobowość, a podstawą klasycznej psychoanalizy jest idea nieredukowalności psychiki do świadomości; podejmuje się próbę zbadania nieświadomej części psychiki - nieświadomości.
W szkole psychoanalitycznej świadomośćskładnik psychiki jest tylko bardzo nieznaczną jej częścią (wierzchołkiem góry lodowej), nieświadomość jest dominantą aktywności umysłowej jednostki.