W wojnie nie ma przypadkowych zdarzeń.Wszystko, co się dzieje, ma poważne konsekwencje. Ale są wydarzenia, które radykalnie zmieniają bieg historii. Manewr Tarutinsky w armii rosyjskiej w wojnie 1812 roku jest jednym z takich epizodów. Stał się drugim punktem zwrotnym po bitwie pod Borodino i zmusił armię Napoleona I do wycofania się z zamierzonego celu.
Rosja przez tysiącletnią historięMusiałem bronić się przed wrogami, którzy chcieli ją zniewolić. Początek XIX wieku nie był wyjątkiem. Wielka rewolucja francuska, a następnie dojście do władzy w kraju Napoleona Bonaparte, który ogłosił się cesarzem, rozpieścił stosunki między dwoma niegdyś przyjaznymi krajami. Władze rosyjskie w osobie Aleksandra I obawiały się wpływu rewolucji we Francji na sytuację w Imperium Rosyjskim. Ale ostateczny związek został zepsuty przez agresywną politykę, którą Napoleon zacząłem ścigać przeciwko krajom europejskim, zwłaszcza Anglii, która była długoletnim sojusznikiem Rosji.
Ostatecznie działania Francji doprowadziły do wojny z Rosją, która w rosyjskiej historiografii została nazwana Wojną Ojczyźnianą 1812 roku.
Do 1812 r. Cała Europa, z wyjątkiem starejwróg Francji - Anglii został zdobyty przez wojska Napoleona. Z pozostałych państw świata tylko imperium rosyjskie kontynuowało niezależną politykę zagraniczną, która nie pasowała do cesarza francuskiego. Ponadto Rosja faktycznie naruszyła blokadę kontynentalną, którą zmuszono ją do podjęcia przeciwko Anglii jako główny warunek umowy Tilsit między imperium rosyjskim a Francją. Blokada spowodowała poważne szkody w gospodarce kraju, więc Rosja zaczęła handlować z Anglią przez neutralne państwa. Jednak formalnie nie naruszyła warunków blokady kontynentalnej. Francja była oburzona, ale nie mogła wyrazić protestu.
Rosja nie dopuściła do swojej niezależnej politykispełnij marzenia Napoleona o dominacji nad światem. Zaczynając od wojny, zaplanował w pierwszej bitwie zadać miażdżący cios rosyjskiej armii, a następnie dyktować jego warunki Aleksandrowi I.
Armia rosyjska liczyła od 480 do 500 tysosób, a Francja - około 600 tys. Kwota ta, zdaniem większości historyków, była w stanie przeznaczyć oba kraje na działania wojenne. W tak trudnych warunkach, wiedząc, że Napoleon spodziewa się zakończyć wroga jednym ciosem, kierownictwo armii rosyjskiej postanowiło w każdy możliwy sposób uniknąć decydującej bitwy z wrogiem. Ta taktyka została zatwierdzona przez Aleksandra I.
Zgodnie z zatwierdzonym planem nie wchodzićgeneralna bitwa z nieprzyjacielem, po najeździe wojsk Napoleona w czerwcu 1812 roku wojska rosyjskie rozpoczęły powolny odwrót, próbując się zjednoczyć. Udało im się to zrobić pod Smoleńskiem, gdzie Napoleon ponownie próbował stoczyć decydującą bitwę. Ale głównodowodzący armii rosyjskiej Barclay de Tolly nie pozwolił na to i wycofał armię z miasta.
Zdecydowano się na to do ogólnej bitwystanowisko wybrane przez kierownictwo samej armii. W tym czasie dowodził nim Michaił Kutuzow. Postanowiono walczyć niedaleko Mozhaisk, na polu niedaleko wioski Borodino. Oto jedna z fundamentalnych zmian w przebiegu wojny. Manewr Tarutino, który nastąpił później, ostatecznie zmienił jej historię.
Chociaż bitwa nie została wygrana, a obie strony pozostały na swoich pozycjach, zadał poważne szkody armii francuskiej, czego chciał Kutuzow.
Po bitwie pod Borodino armia rosyjska wycofała się doMozhaisk. Tu, we wsi Fili, Kutuzow odbył naradę wojskową, na której miał rozstrzygnąć się los rosyjskiej stolicy. Zdecydowana większość oficerów opowiadała się za stoczeniem jeszcze jednej bitwy pod Moskwą. Ale niektórzy generałowie, którzy dzień wcześniej sprawdzili przyszłą pozycję bojową, zdecydowanie opowiedzieli się za zachowaniem armii kosztem poddania Moskwy wrogowi. Kutuzov wydał rozkaz opuszczenia stolicy.
Uświadomić sobie całą złożoność i tragedięsytuacji, trzeba zrozumieć, co następuje: nigdy po upadku stolicy armia nie walczyła dalej. Napoleon nie do końca wierzył, że utrata Moskwy nie zmusi Aleksandra I do negocjacji, ale Rosja nic nie straciła, poddając się wrogowi stolicy, a śmierć armii oznaczała ostateczną klęskę.
Dla Napoleona od samego początku kampanii rosyjskiejkonieczne było narzucenie wrogiej armii ogólnego starcia. Dowództwo armii rosyjskiej zrobiło wszystko, aby tego uniknąć, podczas gdy siły były nierówne.
Wycofanie armii z Moskwy 14 września (nowośćstyle), feldmarszałek wysłał ją drogą Riazańską, najpierw do wsi Krasnaja Pakhra, a nieco później na lokalizację wojska wybrał wioskę Tarutino. Tutaj wojska rosyjskie otrzymały, choć krótki, ale bardzo potrzebny odpoczynek. Jednocześnie zaopatrywano wojsko w żywność i ochotników.
Jaki był plan Kutuzowa?Manewr Tarutino, który rozpoczął się 17 września, a zakończył 3 października, miał zmylić Napoleona i dać armii rosyjskiej czas na odpoczynek. Trzeba było ukryć swoją lokalizację przed wrogiem. W realizacji tego planu pomagali rosyjscy strażnicy tylni i Kozacy. Manewr Tarutino można pokrótce opisać w następujący sposób.
14 września późnym popołudniem, kiedy wojskoNapoleon już wkraczał do Moskwy, opuszczały ją właśnie ostatnie części armii rosyjskiej pod dowództwem generała Miloradowicza. W takiej sytuacji oddziały rosyjskie ścigane przez awangardę francuskiej kawalerii musiały ukrywać swój ruch.
Kutuzow poprowadził armię drogą Ryazan, ale potemnakazał zwrócić się do starej Kałużskiej. Tutaj rozpoczęła się realizacja planu ukrycia wojsk rosyjskich przed Napoleonem - słynnego manewru Tarutina Kutuzowa. Odwrót nową drogą i przeprawą przez rzekę Moskwę zajęła tylna straż kawalerii pod dowództwem generałów Wasilczikowa, Raevsky'ego i Miloradovicha. Przeprawa wojsk rosyjskich była obserwowana przez awangardę francuską. Wojska rosyjskie wychodziły w dwóch kolumnach.
Po przeprawie wojsko przyspieszyło ruch ioderwał się od Francuzów. Korpus Rayevsky'ego, który wyszedł jako jeden z ostatnich, spalił wszystkie mosty na przeprawie. Tak więc 17 września manewr armii rosyjskiej Tarutino został pomyślnie uruchomiony.
Oderwij się od pościgu Francuzówawangarda nie wystarczyła. Napoleon zaraz po przybyciu do Moskwy wysłał swojego najlepszego marszałka Murata na poszukiwanie armii rosyjskiej. Rosyjskie straże tylne Raevsky'ego i Miloradovicha, a także oddziały kozackie, stworzyły wrażenie odwrotu armii do Riazania, wprowadzając Napoleona w błąd. Przez kilka cennych dla Kutuzowa dni udało im się całkowicie zdezorientować Francuzów co do lokalizacji wojsk rosyjskich. W tym czasie bezpiecznie dotarła do wioski Tarutino i tam obozowała na odpoczynek. W ten sposób genialnie zrealizowano plan Kutuzowa.
Pomagał w pokryciu wycofania wojska i chłopów z okolicznych wiosek i wsi. Zorganizowali oddziały partyzanckie i wraz z Kozakami zaatakowali francuską awangardę, wyrządzając im znaczne szkody.
Napoleon przez prawie dwa tygodnie nie wiedziałpołożenie armii rosyjskiej, aż do ujawnienia jej położenia przez korpus Murata. Ten czas został maksymalnie wykorzystany. Wojownicy otrzymali długo oczekiwany odpoczynek, zorganizowano dostawę jedzenia, przybyło świeże uzupełnienie. Nowa broń przybyła z Tuły, a reszta prowincji na rozkaz naczelnego wodza zaczęła dostarczać mundury zimowe dla armii.
W tym samym czasie wojska Kutuzowa swoim przemysłem militarnym pokryły drogi do bogatych południowych prowincji i do Tuły. Na tyłach armii francuskiej Kutuzow stanowił poważne zagrożenie.
Armia Napoleona w rzeczywistości trafiła do Moskwypułapka. Drogę do bogatych południowych prowincji zajmowały wzmocnione wojska rosyjskie, a stolicę faktycznie otaczały partyzanckie oddziały kozackie i chłopskie.
24 września Murat odkrył położenie armii rosyjskiej i niedaleko od niej założył obóz obserwacyjny na rzece Czerniszna. Liczba jego żołnierzy wynosiła około 27 tysięcy ludzi.
Na początku października Napoleon próbował się przyłączyćnegocjacje z Kutuzowem, ale odmówił. Zdecydowano się zaatakować grupę Murata, ponieważ według raportów partyzantów nie miał on posiłków. 18 października francuski obóz został nagle zaatakowany przez wojska rosyjskie. Nie udało się całkowicie pokonać armii Murata, udało mu się zorganizować odwrót. Ale bitwa w Tarutino pokazała, że armia rosyjska stała się silniejsza i teraz stanowi poważne zagrożenie dla wroga.
Manewr Tarutino z 1812 roku, genialnywymyślony i znakomicie zrealizowany przez Kutuzowa przy pomocy jego generałów i oficerów, był decydujący dla zwycięstwa nad najeźdźcą. Po kilku tygodniach oderwania się od wroga i wygranej armii rosyjskiej zapewniono niezbędny odpoczynek, zorganizowano dostawy broni, prowiantu i umundurowania. Uzupełniono także armię nową rezerwą liczącą ponad 100 tysięcy ludzi.
Idealnie dobrana lokalizacja dla rosyjskiego obozunie pozwolił Napoleonowi kontynuować ofensywy i zmusił armię francuską do opuszczenia starej drogi smoleńskiej, która prowadziła przez całkowicie splądrowane terytoria.
