С термином «электролитическая диссоциация» учёные praca od końca XIX wieku. Jego wygląd zawdzięczamy szwedzkiemu chemikowi Arrheniusa. Pracując nad problemem elektrolitów w latach 1884–1887, wprowadził go, aby opisać zjawisko jonizacji w roztworach i podczas powstawania stopów. Postanowił wyjaśnić mechanizm tego zjawiska rozpadem cząsteczek na jony, elementy o ładunku dodatnim lub ujemnym.
Wyjaśnia teoria dysocjacji elektrolitycznejprzewodnictwo elektryczne niektórych roztworów. Na przykład chlorek potasu KCl charakteryzuje się rozkładem cząsteczki tej soli na jon potasu, który ma znak plus (kation) i jon chloru, znak minus (anion). Kwas solny HCl rozkłada się na kation (jon wodorowy) i anion (jon chloru), roztwór wodorotlenku sodu NaHO prowadzi do pojawienia się jonów sodu i anionu w postaci jonu wodorotlenkowego. Główne założenia teorii dysocjacji elektrolitycznej opisują zachowanie jonów w roztworach. Zgodnie z tą teorią poruszają się one całkowicie swobodnie w roztworze, a nawet w niewielkiej kropli roztworu zachowany jest równomierny rozkład przeciwnie naładowanych ładunków elektrycznych.
Teoria procesu dysocjacji elektrolitycznejtworzenie elektrolitów w roztworach wodnych wyjaśniono w następujący sposób. Pojawienie się wolnych jonów wskazuje na zniszczenie sieci krystalicznej substancji. Kiedy substancja jest rozpuszczana w wodzie, proces ten zachodzi pod wpływem cząsteczek polarnego rozpuszczalnika (w naszym przykładzie rozważamy wodę). Są w stanie tak bardzo zredukować siłę przyciągania elektrostatycznego, jaka istnieje pomiędzy jonami znajdującymi się w węzłach sieci krystalicznej, że w rezultacie jony przemieszczają się w roztworze do swobodnego ruchu. W tym przypadku wolne jony są otoczone polarnymi cząsteczkami wody. Teoria dysocjacji elektrolitycznej nazywa tę powłokę, która się wokół nich tworzy, hydratacją.
Ale teoria dysocjacji elektrolitycznej Arrheniusawyjaśnia powstawanie elektrolitów nie tylko w roztworach. Sieć krystaliczna może również ulec zniszczeniu pod wpływem temperatury. Ogrzewając kryształ uzyskujemy efekt intensywnych wibracji jonów w miejscach sieci, co stopniowo prowadzi do zniszczenia kryształu i pojawienia się stopu w całości składającego się z jonów.
Wracając do rozwiązań, należy osobnorozważ właściwość substancji, którą nazywamy rozpuszczalnikiem. Najbardziej znanym przedstawicielem tej rodziny jest woda. Główną cechą jest obecność cząsteczek dipolowych, tj. gdy cząsteczka jest naładowana dodatnio na jednym końcu i ujemnie na drugim. Cząsteczka wody w pełni spełnia te wymagania, ale woda nie jest jedynym rozpuszczalnikiem.
Proces dysocjacji elektrolitycznej możepowodują niewodne rozpuszczalniki polarne, na przykład ciekły dwutlenek siarki, ciekły amoniak itp. Ale to woda zajmuje główne miejsce w tym rzędzie, ponieważ jej właściwość osłabiania (rozpuszczania) przyciągania elektrostatycznego i niszczenia sieci krystalicznych jest szczególnie wyraźna. Dlatego mówiąc o rozwiązaniach, mamy na myśli właśnie płyny na bazie wody.
Dopuszczalne dogłębne badanie właściwości elektrolitówprzejdź do koncepcji ich siły i stopnia dysocjacji. Stopień dysocjacji elektrolitu to stosunek liczby zdysocjowanych cząsteczek do ich całkowitej liczby. Dla elektrolitów potencjalnych współczynnik ten waha się od zera do jednego, a stopień dysocjacji równy zero wskazuje, że mamy do czynienia z nieelektrolitami. Na wzrost stopnia dysocjacji pozytywnie wpływa wzrost temperatury roztworu.
Siła elektrolitów zależy od stopnia dysocjacjipodlega stałemu stężeniu i temperaturze. Silne elektrolity mają stopień dysocjacji zbliżony do jedności. Są to łatwo rozpuszczalne sole, zasady, kwasy.
Teoria dysocjacji elektrolitycznej umożliwiła wyjaśnienie szerokiego zakresu zjawisk, które są badane w ramach fizyki, chemii, fizjologii roślin i zwierząt oraz elektrochemii teoretycznej.
