Struktura i aktywność gruczołów wewnątrzwydzielniczychstudiuje taką naukę jak endokrynologia. Dyscyplina bada również różne rodzaje hormonów, ich interakcje, sposoby ich powstawania i ich wpływ na organizm.
Ten związek dostaje się do krwiobiegu iprzez nią przenika do różnych narządów. W wyniku działania tych substancji aktywność innych komórek, zwanych celami, zmniejsza się lub zwiększa. Hormony przez nie wpływają na prawie wszystkie funkcje życiowe organizmu człowieka.
Zanim dowiesz się, gdzie i jak powstająneurohormonów, należy ogólnie zrozumieć, czym są te substancje. Sama definicja ma greckie korzenie. Dosłownie przetłumaczone jako neuron (nerw) + hormaino (wywołać, wprawić w ruch). Co to są neurohormony? Są to biologicznie aktywne związki peptydowe. Wchodzą do przysadki mózgowej i regulują jej aktywność. Neurohormony są wytwarzane przez podwzgórze. Ze względu na działanie rozważanych związków układ hormonalny i nerwowy są ze sobą połączone. Wynika to z faktu, że komórki neurosekrecyjne są szczególnie podatne na działanie mediatorów - związków przekazujących impuls z zakończeń nerwowych do narządu roboczego. Tym samym ich udział rozciąga się na regulację czynności gruczołów wewnątrzwydzielniczych podczas rozwoju i wzrostu organizmu.
W tej kategorii związków wyróżnia się dwie grupy. Pierwsza obejmuje Liberinów. Substancje te działają stymulująco na wytwarzanie wydzieliny zwrotnikowej przysadki mózgowej. Do tej grupy należą w szczególności kortykoliberyna i tyroliberyna, follyberyna, luliberin, somatoliberyna, melanoliberin, prolactoliberin. Drugą grupą nie-cyrohormonów są statyny. Związki te spowalniają produkcję wydzieliny przysadki mózgowej. Do tej grupy należą w szczególności somatostatyna, melanostatyna i prolaktostatyna. Jak wynika z wyników badań, aktywność neurohormonów podwzgórza nie ogranicza się tylko do stymulacji lub hamowania produkcji biologicznie aktywnych związków tropikalnych. Substancje mają zdolność wpływania na procesy biosyntezy.
Powiedziano powyżej, że podobne produktyzwiązki chemiczne u ludzi są przeprowadzane w specjalnym obszarze mózgu. Powstawanie tych substancji występuje zarówno u kręgowców, jak i bezkręgowców. Gdzie i jak powstają neurohormony w innych organizmach? U kręgowców w wydzielaniu biorą udział szyszynki, elementy tkanki chromafinowej w rdzeniu nadnerczy, zwojach, zwojach i pniach nerwowych układu autonomicznego i obwodowego. W ziarnistościach wydzielniczych neurohormony mają tendencję do wiązania się z białkami nośnikowymi.
W przeciwieństwie do klasycznego typu komórek nerwowych,które wytwarzają chemiczne przekaźniki impulsów nerwowych - mediatory, elementy neurosekrecyjne wytwarzają specjalne związki w cytoplazmie (w rzadkich przypadkach w jądrze). Substancje te są uwalniane głównie przez zakończenia nerwowe (terminale) do krwi, hemolimfy, płynów mózgowo-rdzeniowych i tkankowych. Neurohormony wywierają regulacyjny wpływ na czynność narządów trzewnych (w szczególności gruczołów dokrewnych) i ośrodkowego układu nerwowego.
Jakie są funkcje komórek neurosekrecyjnych? Aktywność tych elementów jest kontrolowana przez klasyczne neurony. Ich aksony tworzą liczne synapsy na ciele i procesy komórek neurosekrecyjnych, które mają zdolność generowania potencjału czynnościowego i propagowania impulsów wzdłuż aksonów.
Dowiedzenie się, gdzie i jak powstają neurohormony,należy rozważyć ich dystrybucję w układzie nerwowym. U niższych bezkręgowców związki są rozproszone. W filogenezie odnotowuje się stężenie ciał komórek neurosekrecyjnych w odpowiednich ośrodkach. Tak więc u skorupiaków występuje nagromadzenie w narządzie X, a u owadów, na przykład, w protomózgowie. W tym przypadku pojawiają się narządy neurohematyczne i szlaki neurosekrecyjne. U kręgowców te ostatnie są skoncentrowane w określonej strefie międzymózgowia (a u ryb także w ogonie rdzenia kręgowego - przynasadzie). W rezultacie powstają dwa główne układy neurosekrecyjne: ogonowy (wyłącznie u ryb) i podwzgórzowo-przysadkowy.
Gdzie i jak powstają neurohormony?Synteza związków związanych z białkami nośnikowymi odbywa się na rybosomach. Akumulacja odbywa się w kanalikach retikulum endoplazmatycznego. W kompleksie Golgiego ostatecznie tworzą się granulki elementarne. Te składniki o średnicy od 50 do 500 nm mają otoczkę lipoproteinową. Jest oddzielony od centrum gęstości elektronów. To z kolei składa się z białka nośnikowego i neurohormonu. Granulki przesuwają się w kierunku aksonów. Niektóre aksony stykają się z naczyniami włosowatymi w przysadce mózgowej. Inne - z komórkami gruczołowymi w przysadce mózgowej (głównie w jej płacie pośrednim). U ryb aksony ogonowego układu neurosekrecyjnego tworzą kontakty axoventricular. Bezpośrednie uwalnianie zawartości z granulek odbywa się w obszarze tych kontaktów przez egzocytozę lub do pochodnych narządów neurohemalnych, do przestrzeni przedwłośniczkowej i do szczelin międzykomórkowych na poziomie molekularnym.
Neurohormony biorą udział w utrzymaniuhemostaza (woda-sól i inne), różne aspekty przemiany materii, regulacja napięcia mięśni gładkich. Ponadto dzięki ich działaniu zapewniona jest stabilna aktywność elementów gruczołów dokrewnych. Również funkcjonowanie rozważanych związków peptydowych przyczynia się do zapewnienia reakcji ochronnych i adaptacyjnych organizmu. Wchodząc do hemolimfy, do płynu mózgowo-rdzeniowego lub do płynu tkankowego, działają długotrwale, odlegle, regulująco. W przypadku poważnych zaburzeń czynności podwzgórza i odpowiednio wytwarzania neurohormonów podwzgórza dochodzi do zaburzeń wytwarzania hormonów w przysadce mózgowej i innych gruczołach wewnątrzwydzielniczych. Osoba zaczyna rozwijać różne patologie układu hormonalnego. W szczególności obejmują one niewydolność podwzgórzowo-przysadkową, chorobę Itsenko-Cushinga, akromegalię, niedoczynność tarczycy i inne dolegliwości.
